Ik heb de Vertellsels, de mien Oma mi nahder brocht hett, immer as en Aard Märken ansehn un bün verwunnert, wo vööl Wahrheiden sück daarin weerfinnen.
De nafolgd Weten, de ik hier kört tosamenfaat hebb, stammen ut Recherchen un van Minsken, de sück mit de oostfreesk Historie intensiv befaat hebben. Daar disse Tied, de all en Bült Jahrhunnerten vöröver is, ok en Mosaiksteen van mien Ofstammung is, griep ik up disse Frömdweten torrüg.
De Volksstamm, de Freesen, sünd an de hollandsk un düütske Noordseeküst beheimaad. Hör Spraak was dat „Ollfreesk“ waarut sück uns modern oostfreeske Plattdüütsk bild hett. Al in de froh Antike (800 v.Ch.), is dat Daarwesen van de Freesen beleggt.
De Lüü van See leevden van Törfsteken, Soltgewinnung un Fiskeree. Her Netten fluchten se ut Lees un Baeesen, denn up dat nau Unland gafft dat blot minn Planten. Se harren hör egen Gloov, de deep mit de Natuur verwuddelt weer un so leten se sück ok neet bekehren. Heel besünners nich König Radbod, de över de groot-freeske Riek regeerde un tegen dat Unnerkriegen un christelk Gelove kampde. Eerst na sien dood, 729 n.Ch., unnerlagg de grote Heidentaat, de „Magna Frisia“, de Franken. De gungen dann mit all Hardigheid tegen de heidnische Bruken vöör un maakden de dood, de sück nich in de christelk Gloven döpen leten. Se verneelden de Holten mit de Hilligdooms, de hillig Haine nöömt wurren. In de Schuul van hör hillig Bomen baadden se to hör Gotten. Waar eens hör Gavensteden wassen stunnen nu de Karken van en frömd Religion. Ut de Holt van de hillig Bomen entstunnen de neeie Boowarken un wurren upsett up de Steden van hör Vörollen. Doch dat wurr mit Angriffen tegen de Karken un Kloosters vergellt un so kun de Christelkdoom de oll Gloven nooit heel bisiedschuven.
Machtig Störmflooden maakden dat Leven stuur an de Küst un mennig Minsk un Deer starven mit de Water. Een Flood was utnehmend leep. Dat was de 2. Marcellusflood, nömt na de Bischop van Rom, de mit grote Dwang över dat Land kweem. Dree Dagen düürde de schrickelk Störmflood, de ok as dat „grote Verdrinken“ in de Geschichtsboken ingung. Se namm nich bloot dürabel Land mit sück sünnern över 100.000 Minsken funnen daarin hör Dood.
Na de Tied van de Wikingers kunn Oostfreesland sien Egenständigheid utbauen. Indes in Düütskland de Feudalheerskupp regeerde funnen sück hier de eerste Grundstenen van de Demokratie. Eenmaal in Jahr truffen sück de Vertreders van de enkelt Sippskupp, de Redjeven, um gemeensaam Recht to spreken. Se truffen sück immer an Dingsdag in de Pingstenweken up Upstalsboom. Vandaag is de Graffthöchte en Denkmaal un besinnt an de vörtieden Versammelnsstee. De „ Freeske Freeiheid“ wurr 1493 van Kaiser Sigismund anerkennt. De Urkunn liggt in de hollandsk Institut för freeske Geschicht un Literatur in Leeuwarden.
Dat "eyla frya fresena" hangt vandaag bi mi in floor.
In Freeiheid to leven is immer noch un höchste Good un dat betreck ik nich blot up uns Freesen.
