Van Treckpott, Kluntje un de Stillte!
Elke Mörgen föhrt mien eerst Gang in Köken. Ik stell Water up un indes riet ik de Fensters open um de friske Mörgenlücht in`t Huus to laten. Ik aam deep in un miss doch en bietje de köhlig Seelücht, de as en Fründ um de Husen treckt. Hier, wied of van mien Heimaat, is dat de Ruh, de mi begrött. Kien Bladd wiggt sück an de Boom un dat schient as hett en Maler disse Anblick up en Lienwand fasthollen. Ik löös mi van disse Stillleven un gau torrüg in Köken. Selten blot week ik van disse allmörgentliche Ritual of un indes de hete Tee dampent in mien Tass gluckert, fraag ik mi woso dat alls för mi van belang is. Woso drinken wi Oostfreesen so geern Tee? Woso maken wi dat in disse Aard un Wies un waarum is dat för mi mehr, as „blot“ een Koppke swarte Tee to maken?
Un wieldes ik noch över de Fragen rumsimuleer, schenkde ik mi de lest Rest ut Kann in. De lüttje Flamm van de Keers, de middenin van de Stöövke brannde, puustde ik ut un stellde de leeg Kann torüüg. Fien swart Rook steeg up un de Röök van de utgahn Keers, verdeelde sück för en kört Ogenblick, in de Ruum. Ik namm de Koppke un beddde se in mien Hannen. Ik spörde de Warmte van`t Porzelaan up mien Huut, denn mien Hannen haren se as en Kelch umsloten. Indes ik de lest Klucken van de sööt Tee genoot, full mien Blick up de lüttje Plasikflinderk, de tüsken de Tüüt un Decksel satt. As ik hum so bekeek, besunn ik mi up en heel besünner Namiddag. Ik was villicht 10 of 11 Jahr old un mit mien Grootmoder alleen tohuus.
De Arv in mi
Mien Huusupgaven harr ik net daan, as mien Oma in Kamer kwam un mi froog of ik en Tass Tee mit hör drinken much. Ik rüümde mien Boken un Heften torügg in Schoolranzen un gung in Köken. As ik intreedde, was ik verwunnert, denn de Tee was noch gaar nich klaar. Nich eenmaal Tassen stunnen up Tafel un ok de Waterketel rüstde up sien wennt Stee. Blot mien Grootmder satt up de old, holten Kökenstohl. „Ik denk, dat is an de Tied, dat du uns en Koppke Tee maakst!“ Seker harr ik all tokieken, wo de Tee klaarmaakt wurr, aver dat unner hör künnig Ogen sülvt to doon, was all wat besünners.
So füllde ik de sülverklöörige Waterketel un platzeerde hum up Ovend. In de Tüskentied hool ik twee Tassen ut Kökenschapp, stellde se vör uns up Tafel un leggde en lüütje sülvern Lepel up de Unnerteller. Na und na funn de Rohmgüüt, de Kluntjepott, Rohmlöppel un de Stove sien Rüümte up de Tafel mit de klörig Wassdeken. Blot de Teepott stellde ik up de glinsterblanke Ofwaskbecken un seet mi up de Stohl, up de anners mien Moder satt. En mackelk Swiegen lagg nu tüsken mien Grootmoder un mi un joog de Hibbeligheid weg, de doch in mi upstegen was.
|
|
| Dann wurr de Stillte unnerbroken, denn dat Water begunn to bullern. Kört daarup klung de grelle Toon van de Waterketelfleit. För en Ogenblick füllde dat nich blot de Köken ut sünnern dat düchde, dat sien lute Signaal bit in elke Winkel van Huus raakde.
En krachtig Gööt van de heet Water funn nu sien Weg in de Treckpott. Up dee Baam kwam`t to Rüst. Ik settde mi daal un wachtde gedüldig mit dat Weten, dat de Hett sinnig de unner Deel van de Kann upwarmen muss.
|
Dann namm ik dat Plöttjegood. Unnertüsken mien rechte Hand de Henksel fast umfaatde, leggte sück de Tüüt söötjes up mien Wiesfinger van de anne Hand. De Duum gaff noch bovendeem Hold, as ik begunn dat Water in Bewegen to brengen. De langsaam, tirrelnde Swungbewegens sörgden daarför, dat dat Water sück in de Buuk van de Kann överall verdeelde. Ik spöörde de Warmte, de dat Steengood utstrahlde, unnerdes mien Handwristen wieder en gliematig Slag bibehullen. Nadeem de Teepott utfüllt was mit de Warm, de dat Water ofgaff, goot ik dat Natt dör de Tüüt herut in de Utgööt. Hier verswunn dat för alltied in dat Dunker van de Röhr un ik stellde de Kann of.
Nu dee ik de swarte Trumm open maken, de mien Vader van en van sien Reisen ut China mitbrocht harr. De Tekens tüügden noch van sein Kummof un nu bewahrde he de löös Bladen van uns oostfreeske Tee. Bovenup lagg de Metlepel, de sück nu dör de dröögt Teemengsel schoov, um sück up de Baam van Treckpott weertofinnen. Dat hete Water gesellde sück daarto, aver blot twee fingersbreed, denn de Bladen un Water sullen sück sachtjes mitnanner verbinnen. Fien Damp steeg ut de Buuk van de Teepott up, de nu en paar Minüten ohn Decksel truck.Nu eerst füllde ik de Kann heel und dall bit to de Stee, wo sück de Arm mit de Liev annanner binnt.
|
|
| Daarmit dat kien Swieneree biet inschenken gaff, kwam noch en besünner Gummiband över de Kann.
De lüütje Swamm, de de Drüppen upfung kwam unner de Tüüt un ik truck de Gummi lang um hüm an de Henkel fasttomaken. Mitmaal glee de Metallhaak van de gladd Porzelaan of un suuste an mi vörbi. Ik kunn noch nett mien Kopp ut de Schöötlienje nehmen. As een Flitzboog floog he dör de Köken un ik höörde mien Grootmoder laggen. „Bi di bruukt man ja een Helm biet Teedrinken!“ kommenteerde se disse Flüggtmanöver, indes ik de Utrieter van Footdeel upleesde. Wi juchden beid över de Malöör un biet tweede Maal harr dat kien Kans noch eenmaal utonaihen. De lüttje Plastikflinderk, wurr noch an de richtige Stee sett un dann funn de Kann sien Platz up de Stoove.
|
In de Tied waar de Tee noch enige Minüten truck, bugseerde ik mit de Kluntjeknieper een van de dicke Plack in de Tassen. Dat was gaar nich so licht, denn de witte Kandis harr de Angewohnheid stillweg ut de Tang to glieden. "Flups mi daar nich ut!" beedde ik as de Tang in de Barg van Zuckerstenen greep. Ik kreeg de Kluntje aver good to packen un so pulterde he in de Tass.
|
|
De Tee was nu klaar un ik namm de Treckpott van de Stöövke.In de een Hand harr ik nu de swaar Kann, de mien lüttjet Kinnerarm na unnern trecken wull. In de anner Hand hull ik de Teems, de de Bladen daarvan ofhullen sullen, mit in de Tass intoduken. De swarte Natt ronnde dör de fien Masken van de Seev, de nu över de Koppke sweevde. Dann wurr de söte Knuust, de in Midden lagg,umslooten. As se sück beröhrden, klung en körte, knisternde Gesang. Dat höörde sück an, as wull de Kluntje körtbreken, aver de lüttje Barg rüstde wieder in Midden van de Schaal ut Porzelaan. De Topp luurde rut un sach ut as en Iesbarg. De gaff ok blot en lüttje Deel van sück Pries, indes de Rest sück in de Deepde van de See verstoppde. De Treckpott funn hör Platz weer up de Stoov. Nett to rechte Tied, denn de lest Kraft was ut mien Kinnerarm weken.
Nu kwam de lüttje Rohmlepel to Insatz. Faken harr ik beoogt, dat de besünner Lepel een Moment lang in en Tass mit hete Tee hollen wurr, aver de Sinn bleev mi bit to disse Dag verburgen. „Dat is heel van Belang!“ see mien Grootmoder, „ Ehrdat disse Sülverlepel to erste Maal de Rohm beröhrt, mutt her in de hete Tee upwarmt worden um sück daarmit to verbinnen.“ So duukde he in mien Tass, wo he en Ogenblick verbleev, bevör he sück mit de söte Rohm füllde.
Daar ik nu in de Rull van de Gastgever was, kreeg mien Oma as Eerste hör Wulkje. So as de Wiesder van en Klock lopen, fuhr ik mit de Lepel an de Binnensied van de Porzellanschaal langs. In de Swupp van mien Handbewegen duukde de Rohm dann of in de Tee, um dann körte Tied weer, as Wulkje uptostiegen. Sachjes schoov se sück över dat swarte Natt. Ik hoopde dat ik alls richtig maakt hebb, denn de Wulke genoot en besünner Upmarken. „Dat is en Künst vör sück !“ bemarkde mien Grootmoder, as se de lüttje Wunnerwark bi sein Entstahn tokeek.
Dann füllde ik de kleen, krumm Lepel weer mit Rohm un mien Hand wannerde in Richtung van mien Koppke. Bevör ik dat witte Good heringeven kunn, tillde mien Oma hör Hand. „Wacht even!“ flüsterde se.
|
|
"Wenn du eenmaal Kummer un Sörgen hest, of Tied bruukst um di up di sülvt to besinnen, dann laat de Stillte in dien Hart inkehren; dann holl de Tied för een Ogenblick an!" So naam ik de Rohmleppel un de wat se mi updroog.
| Mennig Jahren later, as ik mien egen Famillje harr, besunn ik mi weer up de Worden van mien Oma. Sörgen ströömden dör mien Denken un Hanneln. As ik dann so alleen för mien Tass Tee satt, de lüttjet Rohmlepel in mien Hand hull, gaff ik dat witte Good tegen de Uhr rin. De Wullkje steeg nüsselt na boven un nu wuss ik, wat mien Grootmoder mi daamals daarmit seggen wull.
|
Vandaag befaat sük mien Grootkind up hör egen Wies mit uns oostfreesk Teekultuur. Dat beröhrt mi un maakt mi Stolt, dat se ok dat Arve in sück draggt.
